IFF Mode5

IFF
IFF yerdeki bir radarın havadaki uçağı sorgulayıp cevap alması prensibine dayanır. Örnek bir şekili buradan aldım.

Önemli bir not ise son yıllarda "Ters IFF (Reverse IFF)" kavramının ortaya çıkması. Bu çalışma şeklinde hava aracı, yerdeki unsurları sorgular. Böylece bu unsurların dost ateşine maruz kalması engellenebilir.

Sorgulamanın bir kaç modu vardır. Bunlar aşağıda açıklanmıştır.

IFF Sorgu/Cevap Modları ve Açıklamarı

Her IFF sorgulaması farklı bir paternde gönderilir. Her sorgulamada iki tane pulse kullanılır, bunlara da P1 ve P3 denilir. İki pulse arasındaki zaman farkı sorgu türünü belirler. Paternler arasındaki farkları gösteren şekli buradan aldım. Bir diğer şekil ise burada mevcut.

Bir diğer şekili ise buradan aldım.

Mode 1 : Askeri amaçla kullanılır. 32 tane cevap seçeneği vardır (00-39 oktal değerleri arası veya 0-31 decimal değer arası). Askeri uçağın ne tür veya nasıl bir görev sebebiyle uçtuğunu belirtir. Normalde barış zamanı pek kullanılmaz.

Mode 2 : Askeri amaçla kullanır ve uçağın kuyruk numarasını belirtir. 4096 tane cevap seçeneği vardır (0000-7777 oktal değerleri arası). Normalde uçuş sırasında değiştirilmez.

Mode 3/A : Sivil amaçla kullanılır. Uçağın bulunduğu bölgei denetleyen Air Traffic Control (ATC) tarafından verilir.(Askeri ve sivil). Uçuş sırasında ATC'nin talebi üzerine değiştirilir.
Bazı Mode 3/A değerleri özel anlam taşımaktadır. Örneğin

• 7700 Acil Durum (Emergency), 
• 7600 Telsiz Bozulması (Radio Failure), 
• 7500 Uçak Kaçırma (Aircraft hijacking)

 anlamlarına gelir.  Daha detaylı bilgi için Transponder (aviation) başlıklı yazıya göz atabilirsiniz.

Mode 3/B : Bu mod kullanılmamaktadır

Mode 3/C : Uçaktaki altimetre cihazının okuduğu  yükseklik değerini belirtir (Askeri ve sivil). Altimetre Ortalama Deniz Seviyesine (Mean Sea Level) olan yükseliği okur. Transponderlarda Mode 3/C bilgisinin gönderilmesi bir düğme ile kontrol edilebilir. Yani ATC'nin talebi üzerine sadece Mode3/A etkinleştirilip  Mode3/C bilgisinin gönderimi kapatılabilir. Mode 3/C anladığım kadarıyla 25 feet çözünürlüğe sahip.

 Mode 3/D : Bu mod kullanılmamaktadır

Mode 4 : Askeri amaçla kullanılır ve şifrelidir. Uçağın dost veya düşman olduğunu ayırt etmeye yarar.

Mode S : Uçak hakkında bilgi verir (Askeri ve sivil)
Mode S Aircraft ID uçuştan önce verilir.
Mode S Aircraft Address uçağa gömülü,  değişmeyen bir numaradır.Uçaklara yavaş yavaş takılıyor.

Mode 5 :  Mode 4 gibi şifrelidir. Uçağın dost veya düşman olduğunu ayırt etmeye yarayan Mode 4'ten daha yeni bir sistemdir . Burada Mode 5 ile ilgili bir sunum var. Buradaki bir yazıda Aselsan tarafından 2013 yılında Mode 5 sisteminin üretildiği haberi var.

Aşağıda bir IFF cihazı resmi var. IFF Mode alanları cihazın üzerinde görülebilir.

IFF Antenleri

IFF antenleri uçaklarda çok farklı yerlerde olabiliyor.

F-15'in IFF antenini gösteren şekil aşağıda ve buradan aldım.. Hem üstte hem de altta iki anten var.

F-16'nın IFF antenini gösteren şekil aşağıda ve buradan aldım.

Gripen'in antenini gösteren şekli ise buradan aldım.

Kokpitteki IFF cihazının bir örneği aşağıda ve buradan aldım. Bu cihazda Mode1,Mode2,Mode3,Mode C,Mode4 ve Mode5 ayarları görülebiliyor.

Netaş'ın sunumunu okurken şöyle bir sunumla karşılaştım. Önemli olduğunu düşündüğüm kısımları aşağı ekliyorum. Netaş'ın IFF cihazları ile ilgili üretimi olduğınu bilmiyordum.

Daha sonra Netaş'ın IFF teknolojisini transfer ederek yurt içinde üretim ve bakım yeteneğini kazandığını okudum. Bu kapsamda AN/TPX-54 IFF sorgulayıcı (interrogator) ve AN/APX-100 IFF cevaplayıcıyı birçok sisteme entegre etmişler.